درجه نفوذ یکی از سیستم‌های رایج طبقه‌بندی قیر است که به عنوان یک ماده اساسی در ساخت جاده‌ها و کاربردهای عایق‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم طبقه‌بندی بر اساس قوام قیر تعیین می‌شود که از طریق اندازه‌گیری عمق نفوذ یک سوزن استاندارد در نمونه قیر، تحت شرایط مشخصی از زمان، دما و بار، سنجیده می‌شود.
آزمایش نفوذ با وارد کردن بار استاندارد 100 گرم به سوزنی با قطر یک‌دهم میلی‌متر به مدت 5 ثانیه در دمای 25 درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود. میزان عمق نفوذ سوزن در قیر (بر حسب دهم میلی‌متر) به عنوان مقدار نفوذ ثبت می‌شود.
قیر با درجه نفوذ بر اساس استاندارد ASTM D5-18 طبقه‌بندی می‌شود و درجات آن از قیر بسیار سخت تا بسیار نرم متغیر است. این درجات از 10 تا 500 نفوذ را شامل می‌شوند. قیری که دارای درجه نفوذ بالاتری است، نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر بوده و برای استفاده در مناطق گرمسیری مناسب‌تر است. در مقابل، قیر با درجه نفوذ پایین‌تر سخت‌تر و کمتر انعطاف‌پذیر بوده و برای مناطق سردسیری مناسب‌تر است.
درجه نفوذ یکی از ویژگی‌های اساسی قیر محسوب می‌شود و معیاری مهم برای انتخاب قیر مناسب در کاربردهای خاص است. این درجه خصوصیات قیر مانند سختی، چسبندگی، دوام و مقاومت در برابر تغییر شکل در شرایط آب‌وهوایی مختلف را مشخص می‌کند.
به طور خلاصه، درجه نفوذ معیاری برای سنجش قوام قیر است و نقش مهمی در انتخاب قیر مناسب برای کاربردهای ویژه ایفا می‌کند. این درجه از طریق اندازه‌گیری عمق نفوذ سوزن استاندارد در نمونه قیر، تحت شرایط معین زمان، دما و بار، تعیین می‌شود.
